ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΛΕΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΕΤΕ ΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΑΣ
Αγαπητοί γονείς,
Σκοπός του Νηπιαγωγείου όσον αφορά το περιεχόμενο του προγράμματος «Παιδί και γλώσσα» είναι:
- να υποστηρίξει τα παιδιά να οργανώσουν και να καλλιεργήσουν τον προφορικό τους λόγο
και
- να τα βοηθήσει να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι εργαλείο επικοινωνίας.
Σε αυτή την προσπάθεια εσείς μπορείτε να τα βοηθήσετε με τους εξής τρόπους:
- Ενισχύστε τα παιδιά να συμμετέχουν σε συζητήσεις στο σπίτι και να εκφράζουν τη γνώμη τους (π.χ όταν βλέπετε μαζί κάποιο πρόγραμμα στην τηλεόραση, όταν διαβάζετε κάτι ενδιαφέρον σε εφημερίδα ή περιοδικό).
- Παροτρύνετε τα να διηγούνται, ζητείστε να σας εξηγούν κάτι που θέλουν ή δηλώνουν, να περιγράφουν πράγματα και καταστάσεις της καθημερινής ζωής (π.χ. πώς πέρασαν στο σχολείο, αν είδαν κάτι ενδιαφέρον στο δρόμο, για ποιο λόγο επιθυμούν κάποιο παιχνίδι).
- Βοηθείστε τα παιδιά σας με συχνές επαναλήψεις και υπομονή να μάθουν ν’ανταποκρίνονται σε διάφορες υποδείξεις σας, τις οποίες φροντίζετε να διατυπώνετε με σαφήνεια και ολοκληρωμένο λόγο (π.χ. «Θα μπορούσες, σε παρακαλώ να μου φέρεις από τραπέζι ένα… ή θα μου φέρεις, σε παρακαλώ μια πετσέτα. Θα τη βρεις στο δεύτερο συρτάρι της κουζίνας). Ετσι τα παιδιά θα συνηθίσουν τη σωστή χρήση του λόγου και θα μάθουν να διατυπώνουν αντίστοιχα τα δικά τους αιτήματα και ανάγκες.
- Θα βοηθήσετε τα παιδιά σας να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο, αν δεν τους μιλάτε με υπεραπλουστευμένο λεξιλόγιο και σύνταξη και με μικρές προτάσεις. Για παράδειγμα, προσέξτε τις παρακάτω υποθετικές συνομιλίες και σκεφτείτε ποια προσφέρει περισσότερο και βοηθά καλύτερα στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού (από το βιβλίο «Γνωστική Ψυχολογία» του Πόρποδα Κ. , Αθήνα 1991).
Παράδειγμα 1
- Παιδί: Τι είναι αυτό;
- Γονιός: Αυτοκίνητο.
- Παιδί: Γιατί είναι έτσι;
- Γονιός: Γιατί έτσι το έφτιαξαν.
- Παιδί: Πώς το λένε;
- Γονιός: Νοσοκομειακό.
Παράδειγμα 2
-Παιδί: Τι είναι αυτό;
-Γονιός: Αυτό είναι ένα ειδικό αυτοκίνητο που μεταφέρει αρρώστους.
-Παιδί: Γιατί είναι έτσι;
-Γονιός: Το έχουν κατασκευάσει έτσι για να μεταφέρει τραυματίες και αρρώστους και να κινείται γρήγορα ειδοποιώντας με τη σειρήνα του τους άλλους οδηγούς για να μην εμποδίζουν την κίνησή του.
Παιδί: Πώς το λένε;
Γονιός: Το λένε νοσοκομειακό γιατί μεταφέρει αρρώστους στο νοσοκομείο.
- Φέρτε τα παιδιά σας σε επαφή με πολλές και διαφορετικές μορφές του γραπτού λόγου που μας περιβάλλει και παροτρύνετέ τα να παρατηρούν ομοιότητες και διαφορές και να κάνουν υποθέσεις για το τι μπορεί να είναι γραμμένο (π.χ. αφίσες, διαφημίσεις, βιβλία, συσκευασίες προιόντων ή των παιχνιδιών τους και τις οδηγίες χρήσης τους, ταμπέλες και επιγραφές στους δρόμους, σε καταστήματα, στα ράφια των σούπερ μαρκετ, χάρτες, κάρτες, γράμματα, λογαριασμούς, λογότυπα στα ρούχα τους, κτλ).
- Διαβάζετέ τους παραμύθια, δείχνοντας με το δάκτυλο το κείμενο που διαβάζετε και συζητάτε μαζί τους για τη σχέση του με την εικόνα. Να επισημαίνετε τον τίτλο, το συγγραφέα, τον εκδοτικό οίκο. Η συχνή επαφή των παιδιών με τα βιβλία θα τα βοηθήσουν να τα αγαπήσουν και θα τα προετοιμάσετε να γίνουν μελλοντικοί «καλοί» αναγνώστες. Σταδιακά τα παιδιά θα βοηθηθούν και με τη δική σας ενθάρρυνση θα καταλάβουν τις βασικές συμβάσεις της ανάγνωσης, (από αριστερά προς τα δεξιά και από πάνω προς τα κάτω) αλλά και θα μπορούν να συγκρίνουν και να αναγνωρίζουν τα διαφορετικά είδη κειμένων (χειρόγραφα, έντυπα με λατινικό ή ελληνικό αλφάβητο).
- Δείχνετε στα παιδιά σας όποτε σας δίνετε η ευκαιρία στην καθημερινή σας ζωής το πώς γράφουμε. Συζητείστε το γιατί είναι τόσο σημαντική ανάγκη να γράφουμε (π.χ. όταν γράφουμε τις λίστες για ψώνια, ένα σημείωμα, κτλ).
- Εξοικειώστε τα παιδιά σας με τα ποικίλα μέσα γραφής και ενθαρρύνετέ τα στους πειραματισμούς τους. Επιβραβεύστε τις προσπάθειές τους, μη διορθώνετε. Ψάξτε στις εργασίες τους αυτά που υπάρχουν κι όχι αυτά που δεν υπάρχουν. Τα παιδιά θα πρέπει να έχουν εξασκηθεί κατάλληλα στον οπτικο-κινητικό συντονισμό ματιού χεριού αλλά και στη σωστή στάση του σώματος. Βοηθείστε τα προσφέροντας ευκαιρίες να ασκηθούν σε λεπτές κινήσεις των χεριού και δακτύλων (ζωγραφίζοντας, πλάθοντας, κόβοντας, συναρμολογώντας) μαθαίνοντάς τα να κάθονται σωστά στην καρέκλα του όταν απασχολούνται, όταν τρώνε κτλ. Επίσης μην κάνετε παρεμβάσεις αν διαπιστώσετε ότι το παιδί σας είναι αριστερόχειρας πιέζοντας το να γράψει, να φάει ή να ζωγραφίσει με το δεξί.
- Μην μαθαίνετε στα παιδιά την αλφαβήτα, μη συλλαβίζετε, μην τα βάζετε να αντιγράφουν αν δεν υπάρχει λόγος.
ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ:
Κάθε παιδί έχει δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης. Γι ‘αυτό μη συγκρίνετε τα παιδιά σας και μη βιάζεστε να τους μάθετε με το συμβατικό τρόπο το αλφάβητο, ή τεχνικές γραφής.
ΣΚΟΠΟΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΕΞΟΙΚΕΙΩΘΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΚΟΣΜΟ ΠΟΥ ΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΝ ΘΕΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ.
Απαραίτητη προϋπόθεση για όλα τα παραπάνω είναι να μην τα καταπιέζουμε, αλλά να τα βοηθάμε να ανακαλύψουν τον υπέροχο κόσμο της Γλώσσας μέσα από το παιχνίδι, ευχάριστα, και ως προσωπικές τους ανάγκες στις καθημερινές καταστάσεις της πραγματικής τους ζωής.
"Η παρέα μας" 